گویا خوابیم

گویا خوابیم! آیا نمى شود از این خواب بیدار شویم! چه خوب است در هر شهرى و دهى و مجتمعى، همانخانه هاى مجّانى براى فقرا و مساکین باز شود، مثلاً اگر صد هزار نفر روزى حداقل یک تومان بدهند تا براى فقرا صرف شود، خدا مى داند چه قدر افراد را مى توان با آن تأمین کرد!
در عرب هاى بادیه نشین و دهات و روستاهاى عراق و نیز بین نجف وکربلا قبلاً در هر یک فرسخ ـ و یا کمتر و بیشتر ـ یک مُضیف(1) بود که از رهگذران و زایران پذیرایى مى کردند، حتّى اگر انسان در آن جا یک وعده نهار یا شام نمى خورد، ناراحت مى شدند. هرکس به اندازه ى وُسع خود، مُضیف خود را اداره مى کرد، بعضى گوسفند مى کشتند، عدّه اى مرغ و خروس و...

از مکارم اخلاق هرچه به ما به ارث رسیده بود، از دست دادیم. به فکر جمع آورى پول و مال و لوازم غیرضرورى زندگى شدیم و دست از انفاقات برداشتیم.
شخصى مى گفت: عمویم یا پدرم در عشّار ـ نزدیکى بصره ـ در محلّى مُضیف دارد، هر سال صد طغار جو براى مخارج مُضیف کنار مى گذارد، به طورى که اگر محصولش هشتاد طغار باشد، بیست طغار تهیّه مى کند و به آن اضافه مى کند، هر چند قرض بگیرد. اگر گوشت یا خرما و یا ماست و یا دوغ هم بود، به آن ضمیمه مى کند.
بنده یکى دو مرتبه به این مُضیف ها رفته ام، صاحب یکى از مضیف ها اهل علم بود، و یکى دیگر نبود و وضع مضیف او هم مثل مضیف اوّلى خوب نبود، پسرى داشت به نام عبداللّه .
آیا اگر در همه ى بلاد اسلامى این گونه مهمانخانه ها برقرار مى بود، مرام کمونیستى مى توانست در آن ها رخنه کند؟! آیا اگر خمس و زکات ها داده مى شد، وضع مسلمانان این گونه بود؟! در روایت است که:
«إِنَّهُ لَوْ کانَ الْعَدْلُ، مَا احْتاجَ هاشِمِىٌّ وَ لا مُطَّلِبِىٌّ إِلى صَدَقَةٍ.»(2) اگر عدل و داد اجرا مى شد [و خمس اموال به سادات داده مى شد]، هیچ کس از خاندان هاشم و مطّلب به زکات نیازمند نمى شدند.
از بعضى از آخوندهاى عرب شنیدم که مى گفتند: گاهى اتفاق مى افتاد که شخصى یک سال در این مُضیف ها مى ماند! آرى، ما جهالت عمدى داریم و نمى دانیم از روى عمد است و یا از روى مصلحت. بعضى به حدّى باحیا هستند که با همه ى نادارى و بیچارگى حاضر نیستند نیاز خود را اظهار کنند. آیا نباید همسایه ها و همکارها به این گونه افراد رسیدگى کنند و از حال آن ها اطّلاع داشته باشند؟!

1. مهمانخانه ى عمومى و مجّانى.
2. تهذیب، ج 4، ص 59؛ استبصار، ج 2، ص 36؛ وسائل الشیعة، ج 9، ص 276.